ต้องเนรเทศ

เนื้อหาที่อัดแน่นและพรั่งพรูของผู้เขียนจนกลายเป็นหนังสือเล่มโตที่ไม่อาจตัดตอนได้ ขอให้ผู้อ่านนึกถึงการทำงานของ วัฒน์ วรรลยางกูร ยามเมื่อเขารอดพ้นเงื้อมมฤตยูไปถึงแดนผู้ลี้ภัย และลงมือปั่นต้นฉบับออกมาอย่างไม่รู้วันเวลา ดังที่เขาบรรยายไว้

“เข้าสู่ฤดูใบไม้ผลิ ปี 2020 พร้อมการระบาดไปทั่วโลกของเชื้อไวรัสโควิด 19 ‘ต้องเนรเทศ’ เริ่มมุดเชือกกั้นสังเวียนจากหน้ากระดาษลายมือขึ้นสู่หน้าจอคอมพิวเตอร์โน้ตบุ๊ค โลดแล่นทะยาน ตลอดคืน ไม่ง่วง ไม่เพลีย ไม่อยากนอน จนเก้าโมงวันใหม่ก็ยังไม่ง่วง โรงงานผลิตต้นฉบับเครื่องร้อนไม่หยุด จนต้องหยุดพักเครื่อง ราดรดดับเครื่องร้อนด้วยเครื่องดื่มสูตรเดิม ... พิมพ์ต้นฉบับข้ามคืน ตาค้าง ไม่อยากนอน กว่าจะหลับลงได้ มิรู้ว่าเวลาเท่าไรของวันใหม่ ทิวากาลที่ไร้แสงแดด ชวนสับสน...”

(ต้องเนรเทศ, หน้า 5)

“การหลบราชภัยมาอยู่ในประเทศเพื่อนบ้าน ใกล้กันเสียจนยากจะเล็ดลอดหลบสายตาผู้ล่า อยู่ตรงไหนก็ไม่เป็นความลับ และไม่มีระบบลี้ภัยสากลมารองรับ เหมือนปลาที่รู้ว่าตนมีภัย จะว่าย จะหลบลี้ไปทางไหน ก็ยังอยู่ในกระชังอันจำกัด...

“ลูกชายสองคนซึ่งตระหนักว่าชีวิตนี้เหลือพ่ออยู่คนเดียว แม่ไม่อยู่แล้ว จึงผลัดเวียนมาอยู่เป็นเพื่อนพ่อ พยายามชวนพ่อเที่ยวเล่น พาลงเล่นน้ำคลายเครียด นั่งจิบเบียร์กันบนหาดริมแม่น้ำใหญ่เมื่อน้ำลดหน้าแล้งเดือนมีนา ทั้งที่แท้จริงลึกๆ แล้วพวกเขาเครียดกว่าพ่อ เด็กหนุ่มไม่เคยผ่านประสบการณ์กดดันเช่นนี้มาก่อน สำหรับคนรุ่นเขา คงเหลือเชื่อว่าคนเราสามารถไล่ฆ่ากันได้เพราะคิดต่างทางการเมือง

“หลังเหตุการณ์ผ่านไปเป็นปีแล้ว ลูกชายจึงเผยเบื้องลึกย้อนหลังว่า ในค่ำคืนที่มานอนเป็นเพื่อนพ่อ ณ บ้านริมบึง กลางป่าเงียบสงัด ไม่มีไฟฟ้า ดาวเหนือบึงน้ำระยิบระยับ เขาฝันร้าย และฝังใจอยู่กับคำบอกเล่าของพ่อ ที่บอกว่า ชีวิตของพวกพ่อ เหมือนปลาอยู่ในกระชัง

“ลูกชายคนโตมาวาดภาพพ่อในระหว่างภัยคุกคาม ในภาพพ่อถอดเสื้อกำลังนั่งในเรือชมวิวคลายกังวล แต่ดูให้ดี เรือลำนั้นค้างติดแห้ง เพราะน้ำในบึงลดฮวบ เรือไปไหนไม่ได้ และถ้าดูใกล้ๆ สังขารของพ่อผอมโทรมมาก กี่ปีแล้วที่พ่อกรากกรำกับชีวิตเวิ้งว้างโดยลำพัง ชีวิตที่เหมือนเรือค้างแห้ง หาใช่มานั่งเรือกินลมชมบึง”

-วัฒน์ วรรลยางกูร, ต้องเนรเทศ น. 84