กว่าจะครองอำนาจนำ

ไม่ว่าเราจะมีจุดยืนทางการเมืองเช่นไร ความสำเร็จของในหลวงรัชกาลที่ 9 ที่สามารถสร้างพระราชอำนาจนำจากซากปรักหักพังของสถาบันกษัตริย์ขึ้นมาได้ ย่อมเป็นเรื่องที่น่าศึกษาอย่างยิ่ง โดยเฉพาะเมื่อพิจารณาว่าที่ผ่านมา การศึกษาเกี่ยวกับสถาบันกษัตริย์ดำเนินไปในแนวทางอาเศียรวาทสดุดีแทบทั้งสิ้น จนยากที่จะเห็นพลวัตความเปลี่ยนแปลงของการเมืองไทยที่มีพระองค์และเครือข่ายเป็นตัวแสดงสำคัญ

"กว่าจะครองอำนาจนำ : การคลี่คลายขยายตัวของเครือข่ายในหลวงภายใต้ปฏิสัมพันธ์ชนชั้นนำไทย ทศวรรษ 2490-2530" เล่มนี้ จะทำให้เราเห็นว่าในห้วงเวลา 4 ทศวรรษนั้น การที่ในหลวงรัชกาลที่ 9 สามารถพัฒนา "จากประมุขของกลุ่มปกครอง กลายเป็นประมุขของชนชั้นปกครอง" นั้น ต้องใช้ทั้งความพยายามส่วนพระองค์และแรงหนุนส่งจากตัวแสดงหลายกลุ่มที่เข้ามาสู่ "เครือข่ายในหลวง" ไม่ว่าผู้นำทหาร ข้าราชการพลเรือน บรรดาเจ้าสัว และชนชั้นนำกลุ่มต่าง ๆ ที่ร้อยรัดกันไม่ทางใดก็ทางหนึ่ง เราจะเห็นการตั้งไข่ ฟูมฟักและเติบโตจนกระทั่งสุกงอม เมื่อ "พระราชอำนาจนำ" ขึ้นสู่จุดสูงสุดของความมั่นคงและเสถียรภาพภายใต้ "ฉันทมติภูมิพล" เส้นทางเดินกว่า 4 ทศวรรษนี้มีทั้งการต่อสู้ ต่อรอง ประนีประนอม ประสานประโยชน์กับสมาชิกเครือข่ายชนชั้นนำไทยอยู่ตลอดเวลา