ด้นดั้น ดุ่มเดี่ยว คนเดียวแด จากยุคเริ่มต้นถึงมหาวิทยาลัย (พ.ศ.2489-2495)

รวมบทกวีนิพนธ์ของจิตร ภูมิศักดิ์ เล่มนี้ เริ่มจากยุคแรกของการเขียนบทกวีของเขา จนกระทั่งถึงยุคเข้ามหาวิทยาลัย ในช่วงเป็นนิสิตปีที่ 1-2 พ.ศ. 2489-2494 “ด้นดั้นดุ่มเดี่ยวคนเดียวแด” เป็นบาทบาทหนึ่งในงาน “นิราสรัก” ที่จิตรเขียนขึ้นในปี พ.ศ. 2490 งานในยุคนี้ถือเป็นยุคที่หนึ่งของจิตร ที่ได้บันทึกย้อนหลังถึงความใฝ่ฝันของตัวเองในช่วงวัยนั้นที่สนใจศึกษาเรื่องประวัติศาสตร์และโบราณคดี รวมถึงการศึกษาตำราต่างประเทศและสามารถอ่านอักษรโบราณในศิลาจารึกได้ ความใฝ่ฝันของเขาจึงอยากเป็น นักปกราชญ์ราชบัณฑิต แต่เมื่อมีการต่อสู้ทางความคิดเนื้อหาที่เป็นแก่นของงานในยุคนี้จึงเปลี่ยนไปกลายเป็น จิตร ภูมิศักดิ์อย่างทุกวันนี้